Learnely is het E-Learning platform voor vrouwen. In onze blogs stellen onze masters interessante topics aan de kaak die van toepassing zijn op het dagelijks leven van de vrouw. Deze blog gaat over de werkende vrouw van toen en nu. Waarom werken we in Nederland zoveel part-time en hebben we het idee dat er geen plek is voor alle vrouwen op de carrièreladder?
Foto: Christin Hume
Wat ik niet wist is dat mijn oma niet alle vrijheid had dat ik dacht te zien als klein meisje.
Ik kom uit een traditioneel Nederlandse achtergrond. De mannen werken en de vrouwen blijven thuis om voor het kroost te zorgen.
Mijn oma, van mijn moeders kant, keek ik als klein meisje tegenop. Ze had de ‘New Look’ van Dior helemaal geperfectioneerd: naaldhakken, barrett, blouse en de wijde rok tot net over de knie afgestyled met brede (meestal lak) ceintuur. Dat was mijn oma! Iedereen keek haar na, ze wist de aandacht goed naar haar toe te trekken vol zelfvertrouwen, in mijn ogen. Ik was reuze trots op mijn oma. Samen deden we boodschappen, kocht ze mijn schoenen, maakte we barbiekleertjes of gingen we naar het park. Dit alles speelde zich af in de grote stad van Den Haag.
Wettelijk onmondig
Wat ik niet wist is dat mijn oma niet alle vrijheid had dat ik dacht te zien als klein meisje. Er was een duidelijke taak- en machtsverdeling tussen mijn opa en oma, bepaald door hun sekse. Ze kon wettelijk gezien namelijk niet werken als getrouwde vrouw, waardoor zij geen eigen inkomen had en dus de vrijheid om zelf beslissingen te maken over waar het geld dat zij had naar toe ging. Ze was de zorger van het gezin en huis en een beroep erbij werd in die tijd gezien als overbodig.
‘het enige recht van een vrouw is het aanrecht’
Ken je het gezegde: ‘het enige recht van een vrouw is het aanrecht’? Dat komt uit die tijd. Een door de staat afgedwongen levenskeuze. Daarbij stond er in het Burgerlijk Wetboek dat de getrouwde vrouw ‘handelingsonbekwaam’ was. Dat betekende dat je wettelijk onmondig was. Als je je dat bedenkt met je oma’s en oud-tantes in je achterhoofd, dat doet best pijn.
Wat dit inhield is dat je geen verzekering, hypotheek of bankrekening kan openen of afsluiten. Zelfs voor medische operaties had je een handtekening van je man nodig. Je mocht werken, maar ook hier had je toestemming voor nodig van je man, plus hij kreeg je salaris als verantwoordelijke van de gemeenschap van goederen. Wanneer je zou scheiden gingen de kinderen automatisch naar de man.
In de jaren vijftig trouwde gemiddeld 95% van de vrouwen, met andere woorden, bijna de helft van de Nederlandse bevolking was in die tijd voor de wet handelingsonbekwaam. Deze wetten en regels bestonden tot 1956.
40 procent van de Nederlandse vrouwen zijn niet financieel onafhankelijk
Ook mijn moeder heeft gevoeld wat mijn oma moest doormaken en zei altijd: “Maak jezelf niet afhankelijk van iemand”. Daarbij bedoelde ze toen vooral de man, maar dit gaat natuurlijk op voor zoveel meer situaties!
Voor de wet zijn we inmiddels gelukkig gelijk. Het lastige is wel dat we niet meer naar een discriminerende wet kunnen wijzen als het kwade. Nu kunnen wij aan de slag met werken, het moederschap, sociale zaken en beslissingen nemen over het kopen van een huis. Wat alleen blijkt is dat van de betaald werkzame vrouwen werkt 26 procent voltijd. De overige 70 procent werkt deeltijd en 4 procent verricht geen betaalde arbeid.
Driekwart van de mannen werkt voltijd, driekwart van de vrouwen werkt in deeltijd.
Dus: 40 procent van de Nederlandse vrouwen zijn niet financieel onafhankelijk. Bij de mannen is dat maar 20 procent.
En dit komt niet door de kinderen! Shocking. Volgens de statistieken werkt ⅔ deeltijd van de kinderloze vrouwen tussen de 18 en 25. Dus kinderen of niet, vrouwen in Nederland lijken een sterke voorkeur te hebben voor deeltijd werken. Helemaal lekker natuurlijk, iedereen mag voor zichzelf bepalen hoe ze hun leven willen inrichten. Voor de vrouwenemancipatie heeft dit echter wel gevolgen. Vrouwen zijn bijvoorbeeld nog altijd ondergerepresenteerd in hoge politieke functies én in het bedrijfsleven. Er zijn in Nederland meer CEO’s die Peter heten dan vrouw zijn.
En dit komt niet door de kinderen! Shocking.
Nog een andere conclusie die je hieruit kan halen is dat dus nog veel vrouwen financieel afhankelijk zijn van hun partner.
Ondanks de wettelijke gelijkheid zet het mij aan het denken, naar de tijd van mijn oma: zijn de omgangsnormen van toen al aangepast? En dat is dus niet zo. Ik hoor mijn vader nog vaak zeggen: ‘ja maar vrouwen zijn gewoon beter in het verzorgen van kinderen’. Zelfs mijn schoonmoeder beaamt dat stigma, zij kijkt mijn man vaak raar aan als ik hem alleen thuis laat met onze dochter wanneer ik met vriendinnen iets ga doen oid. Dit komt ook naar voren uit de cijfers van het CBS. Terwijl wetenschappelijk onderzoek laat zien dat er niets inherent in de vrouw is wat haar tot een betere zorger maakt. Iedereen is namelijk met hetzelfde brein geboren.
Er zijn in Nederland meer CEO’s die Peter heten dan vrouw zijn.
Wanneer je nu bewust bent van onze geschiedenis. Waarin wij jaar na jaar en generatie op generatie economisch arm werden gehouden en juridisch onmondig gemaakt vanaf onze trouwdag, wat doet dat met jou? Ik voel de woorden van mijn moeder destemeer en de motivatie van mijn oma om mijn carrière dromen te stimuleren.
Terwijl wetenschappelijk onderzoek laat zien dat er niets inherent in de vrouw is wat haar tot een betere zorger maakt.
Nu ik weet dat wij ooit handelsonbekwaam waren, wettelijk, is dat in mijn ogen de sleutel om beter de arbeidspositie en -behoeften van de vrouw en man anno nu te begrijpen. Ik snap nu waarom ik altijd maar verder wilden klimmen op de carrièreladder, in een soort onrustige staat, het kon mij niet snel genoeg gaan. De lad bleef hoog, no matter what, en mijn successen werden niet bij stil gestaan. Had ik geen tijd voor.
Waar ik in mijn carrière ook tegenaan liep waren vrouwen die andere vrouwen liever klein hielden en ik hoop dat deze informatie jullie ogen heeft kunnen openen, dat er plek genoeg is voor ons allen op de carrièreladder.
Er is geen krapte op de carrièreladder
Het zou geweldig zijn als wij vrouwen dit verhaal doorvertellen aan onze vrienden en de generaties na ons, om elkaar hiervan bewust te maken. Wij behoren op dit moment zoveel rollen te spelen en dit is niet altijd even makkelijk. We zijn kritisch naar onszelf en dan moet je ook nog dealen met de kritische blikken van anderen.
Mijn wens is dat we met deze kennis liever naar onszelf kunnen zijn en naar onze mede-vrouw. We doen het super goed!
